Stichting museum Tromp’s Huys beheert als kerncollectie de nalatenschap van het echtpaar Akersloot-Berg, de schilderijen, de tekeningen, het huisraad en het archief. In de loop der tijd is de collectie door schenkingen en aankopen aangevuld en uitgebreid. Inmiddels behoort tot de collectie o.a. een noemenswaardige verzameling nautische kaarten, archeologische vondsten, maritieme penningen, scheepsmodellen, zeekijkers en dergelijke.
Sinds 2008 is de stichting eveneens eigenaar van een bescheiden collectie Slauerhoff-parafernalia, waaronder de eerste 11 pagina’s van het manuscript voor ‘Het Verboden Rijk’. Al deze objecten hebben gemeen dat ze op enige wijze terug te herleiden zijn tot de (cultuur)historie van Vlieland.
Collectiewaardering Museum Tromp’s Huys
Museum Tromp’s Huys is in nauwe samenwerking met de Museum Federatie Fryslân een plan aan het maken om zijn collectie opnieuw te waarderen. Welke objecten worden tentoongesteld in het museum, wat wordt bewaard in een depot en kunnen we items eventueel uitlenen. Of moeten we afstoten?
De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE), onderdeel van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, heeft een nieuwe systematiek ontwikkeld voor de waardering van museale objecten en (deel)collecties. De methodiek biedt inzicht in waarderingscriteria en beschrijft hoe waardescores onderbouwd moeten worden met argumenten.
Het beheren van een museale collectie vraagt om professionaliteit en daarbij hoort in eerste instantie een zorgvuldige afweging waarbij goed opgeleide medewerkers ook assistentie kunnen krijgen van externe expertise. Maar het is niet alleen aan ons; we willen u op zijn minst informeren en zo nodig zelfs betrekken bij de procedure. Het eigendom van het museum is op een bepaalde manier te benoemen als “publiek bezit”. We zijn ons dat steeds meer bewust. In het proces van herwaardering zorgen wij er voor dat zowel de fysieke presentatie van de collectie op orde is maar ook de digitale toegankelijkheid moet worden verbeterd.
Nog voor er grote stappen worden genomen wil het Museum met dit bericht publiekelijk bekend maken dat er zal worden gewerkt aan een gedegen basis voor de collectiewaardering en de zogenaamde collectiemobiliteit (herbestemming en herplaatsing).
Voor Museum Tromp’s Huys betekent dit dat we nog eens heel zorgvuldig bekijken wat we al verzameld hebben. Omdat het een groot aantal objecten betreft, beginnen we klein met het waarderen van een deel van de collectie die al jaren in depot opgeslagen is en waarvan al een tijd wordt gedacht dat het nooit meer in het museum tentoongesteld zal worden. In samenwerking met de vertegenwoordiger van de gemeente en in samenspraak en openheid naar college en gemeenteraad nemen we de uiteindelijke beslissingen.
Er zijn door de jaren heen allerlei zaken geschonken aan het museum. Een groot deel daarvan is cultuur-historisch of op een ander manier waardevol. Met grote zorgvuldigheid doorlopen we de daarom waarderingsprocedure die uiteindelijk kan resulteren in grofweg de volgende stappen: behouden, uitlenen of afstoten. Afstoten, de meest rigide stap in het proces, kent twee varianten. Allereerst zoeken we naar het herplaatsen van een object binnen het domein van geregistreerde musea en pas in de tweede plaats kiezen we voor het herbestemmen buiten het domein van de musea. In dit laatste variant zullen we ook altijd bekijken of het item niet kan worden teruggegeven aan de rechtmatige eigenaar of schenker. Daarnaast kunt u denken aan schenken, veilen of verkopen. In een uiterst geval zullen objecten vernietigd worden.
De gehele waarderingsprocedure tot en met een eventuele herplaatsing of afstoting wordt stap voor stap zorgvuldig gedocumenteerd.
Als u geïnteresseerd bent in de details van de methode van museale collectiewaardering? Het document “Op de museale weegschaal” is op de website van van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) te vinden.
Peter Schalk,
directeur Museum Tromp’s Huys